Geplaatst op: 8 februari 2022
Aansprakelijkheid bedrijven door Europese wet leidt tot zorgen
Kopzorgen bij Europese bedrijven. De Europese Commissie presenteert namelijk waarschijnlijk op 23 februari haar voorstel waarin de Europese zorgplicht voor productieketens centraal staat. Enerzijds wordt een Europese regeling toegejuicht, want het voorkomt de lappendeken aan nationale wetten die nu aan het ontstaan is. Tegelijkertijd zijn er zorgen over te vergaande aansprakelijkheid bij de Europese wet, zo schrijft het FD.Nieuwe Europese wet leidt tot zorgen over mogelijk vergaande aansprakelijkheid bedrijven
De scherpste randjes, zoals persoonlijke aansprakelijkheid van bestuurders, zou er na een lobby van het bedrijfsleven af zijn. Ook lijkt de verantwoordelijkheid van bedrijven af te nemen bij elke laag die ze afdalen in de productieketen. Toch is het volgens insiders nog steeds spannend met welk voorstel de Commissie precies gaat komen.
Tot twee keer toe terug naar de tekentafel
De Europese Commissie studeert al lange tijd op regelgeving die misstanden in productieketens, zoals dwangarbeid en illegale houtkap, moet tegengaan. Maar de Raad voor regelgevingstoetsing van de Europese Commissie stuurde het stuk tot tweemaal toe terug naar de tekentafel. Naar verluidt was het bezwaar dat de administratieve lasten voor het bedrijfsleven te hoog zouden worden. Maar nu zetten de betrokken Eurocommissarissen Didier Reynders (justitie) en Thierry Breton (interne markt) door, zo lieten ze onlangs weten aan ongeduldige Europarlementariërs. Enkele details zijn al naar buiten gedruppeld. Zo zou de regelgeving niet gaan gelden voor bedrijven tot 250 werknemers, meldde nieuwssite Politico vorige week. Voor bedrijven met 250 tot 500 werknemers gelden de regels alleen als ze in risicosectoren zitten, zoals mineralen en grondstoffen uit gebieden met militaire conflicten en mensenrechtenschendingen, onthulde Politico in hetzelfde artikel.
In totaal moeten straks zo’n tienduizend Europese bedrijven onder de regelgeving vallen, vertelden Reynders en Breton tijdens een beraad met Europese volksvertegenwoordigers enkele weken terug. In ons land adviseert de SER aan het kabinet om te beginnen met bedrijven met meer dan duizend werknemers, om de grens dan stapsgewijs te verlagen.
Tot hoever reikt de aansprakelijkheid van bedrijven?
Een regeling voor persoonlijke verplichtingen en aansprakelijkheden van bestuurders was iets waar het Europarlement op aandrong, maar waar het bedrijfsleven mordicus tegen is. Het lijkt er niet op dat die voorkomt in het Commissie-voorstel. Tot hoe diep in de productieketen de verantwoordelijkheid van een bedrijf reikt, is een ander punt van debat. Volgens het bedrijfsleven geldt: hoe dieper je gaat, hoe minder invloed je hebt. In Duitsland, een van de landen die niet meer op Brussel wilden wachten en alvast eigen wetgeving invoerden, geldt de onderzoeksplicht voor de hele keten. Maar de verplichtingen gaan minder ver als het om indirecte toeleveranciers gaat.
De Brusselse wet zal naar alle waarschijnlijkheid bepalen dat de onderzoeksplicht afneemt naarmate je verder terug de keten in gaat. Dat is ook wat het bedrijfsleven wil. De werkgevers maken zich daarnaast hard voor een sectorale aanpak, daarin gesteund door vakbonden. Dat wil zeggen dat bedrijven samen optrekken om misstanden in productieketens aan te pakken. Wat ze tot slot belangrijk vinden is dat de regels ook gaan gelden voor bedrijven van buiten de EU die producten exporteren naar de interne markt.